تعریف انواع ترجمه

امر ترجمه یا جایگزینی مواد متن زبان مبدأ با مواد متن زبان مقصد به عللی جهتهای مختلفی ممکن است پیدا کند و در هر مورد منجر به پیدایش ترجمه‏هایی شود که هر یک نشانه برداشت متفاوتی از جایگزینی باشد. از جمله می‏توان به موارد ذیل اشاره کرد:  

- تفاوت در نظامهای دو زبان و ابزارهای متن آنها
- هدف مترجم از ترجمه یک متن
- مخاطب یا خواننده متن ترجمه شده
- و نوع یا سیاق متن مورد ترجمه

تعریف انواع ترجمه

کت فورد و تعریف انواع ترجمه

ترجمه کامل: کلیه عناصر متن مبدأ بدون استثنا با عناصر زبان مقصد جایگزین می‏شود.

ترجمه غیرکامل : قسمتی از متن زبان مبدأ جایگزین نشده باقی می‏ماند. این امر بخاطر نوع متن و ضرورتهای ناشی از آن است.

مثال: ترجمه کتاب دستور زبان انگلیسی به فارسی با هدف بررسی نظام زبان انگلیسی است. در بسیاری از موارد نیز این کار جنبه آموزشی دارد. لذامترجم مجبور است بخشهایی از متن زبان مبدأ را به زبان مقصد ترجمه کند و بخشهایی را عیناً به زبان انگلیسی نقل نماید . nor و neither را می‏توان بدون اینکه زوج به هم پیوسته محسوب شوند، به ‏عنوان قیود اضافی منفی به ‏کار برد. کلا پیش‏فرض این کلمات آن است که جملة قبلی منفی است، چه به‏ صورت آشکار، مانند جمله ۱ و یا ضمنی، مانند جمله ۲٫

۱= He did not receive any assistance from the authorities nor did he believe their assurance that action would soon be taken

 ۲= Many people are only dimly aware of the ways in which the environment can be protected. Nor have governments made sufficient efforts to educate them

ترجمه کلی : امر جایگزینی متن زبان مبدأ در همه سطوح اعمال می‏شود.

Example:

SL: Translation is a branch of contrastive
linguistics.
TL : ترجمه شاخه‏ای از زبانشناسی مقابله‏ای است.

ترجمه محدود : امر جایگزینی در همه سطوح اعمال نمی‏شود.

Example:

SL: Phonology is the study of the sound system of a language.
TL : فونولوژی عبارتست از مطالعه سیستم صوتی زبان.

ترجمه محدود :

آواشناسی عبارتست از مطالعه نظام صوتی زبان.

توجه: آرایش کلمات جمله انگلیسی در فارسی نیز حفظ شده است. یعنی جایگزینی در سطح نحو در این جمله اعمال نشده است.

ترجمه کلی :

مطالعة نظام صوتی زبان را آواشناسی می‏نامند

ترجمه آزاد :
مترجم، پیام متن مبدأ را به ‏صورت آزاد در چارچوب زبان مقصد ترجمه می‏کند.

در این نوع ترجمه، پیام و معنای متن مبدأ حائز اهمیت است نه تعداد کلمات، جملات، عبارات و غیره.

مثال: خداحافظ بدون توجه به تعداد و ماهیت دستوری و معنایی کلمات سازندة آن، در انگلیسی به Good-bye ترجمه می‏شود.

ترجمه وابسته به ردیف یا کلمه به کلمه:

مترجم آرایش ردیفی متن مبدأ را حفظ می‏کند و کلمه را به کلمه، عبارت را به عبارت، و جمله را به جمله ترجمه می‏نماید. مثال: ترجمه وابسته به ردیف ”خداحافظ“ می‏شود
God protector

ترجمه تحت‏اللفظی :

مترجم تا حدودی کلمه به کلمه عمل می‏نماید ولی گاهی برای بهتر رساندن پیام، کلمات یا عناصری به زبان مقصد اضافه می‏کند.

مثال: ترجمه تحت‏الفظی عبارت خداحافظ به انگلیسی می‏شود.

God protect you.

نیومارک (Newmark, 1981) در مورد دو نوع ترجمه بحث می‏کند:
ترجمه معنایی ( Semantic Translation )

ترجمه پیامی (Communicative Translation)

مثال:
ترجمه پیامی رنگی نشوید SL: Wet Paint
ترجمه معنایی رنگ مرطوب

استعمال دخانیات ممنوع
No Smoking ترجمه پیامی

It is forbidden to use tobacco products. ترجمه معنایی

منبع : تعریف انواع ترجمه